Blijf verwonderd

In gesprek met Gisella Eikelenboom

”Blijf verwonderd.” over de bibliotheekbus, Meneer De Vries, Casa 400, vrouwen in de top en de Oriënt Express

Gisella (53) vervult op dit moment parallel meerdere posities en rollen en kijkt nu al terug op een veelkleurige en diverse (internationale) loopbaan. Ze is lid van de raad van commissarissen van a.s.r verzekeringen, van bunq, MUFG Bank Europe en WSW. Voorts is ze voorzitter van de Raad van Toezicht van 100WEEKS, voorzitter van het bestuur van Chapter Zero Nederland, Lid van het Strategic Audit Committee van het Ministerie van Buitenlandse Zaken, Raad (plv) aan de Ondernemingskamer Gerechtshof Amsterdam, member European Insurance and Occupational Pensions Authority (EIOPA). Daarvoor was ze bij DNB Divisie Directeur Toezicht Pensioenen, Divisie Directeur Toezicht On-site banking en Afdelingshoofd Toezicht Beleid Verzekeraars en Pensioenfondsen. Bij ING vervulde ze de rollen van Hoofd Modelvalidatie Corporate Risk, lid van het Verantwoordingsorgaan ING Pensioenfonds, directeur Credit Risk Management Retail Nederland, Director projects Nationale-Nederlanden Poland, manager productmanagement Postbank Verzekeringen en Manager Employee Benefits bij Nationale Nederlanden.

Interview: Anno Bousema, partner Financial Assets Actuarial Executive Search.
Dit is het 21e interview in een reeks van 25 gesprekken met actuarieel professionals, die gepubliceerd worden op actuaris.nl en LinkedIn.

Verkiezingsdag

We hebben voor het interview afgesproken in het nieuwe restaurant Le Grand George op de Zuidas in Amsterdam. Ja, ja, uw correspondent weet de goede culinaire locaties wel te vinden om het nuttige met het aangename te verenigen. Het is 22 november, de verkiezingsdag voor de 2e Kamer. Tijdens ons lange gesprek was nog niet duidelijk welke partijen zouden winnen en verliezen en konden we de politieke (aard) verschuivingen nog niet bevroeden. We hebben onze politieke voorkeuren -die niet ver uit elkaar liggen- uitgewisseld, maar die blijven -waarvoor uw begrip gevraagd- voor de buitenwereld uiteraard sub rosa in La Grand George.
Het wordt een open en persoonlijk gesprek, waarin Gisella terugkijkt op haar jeugd, studie en bijzondere loopbaan tot nu toe. Ze blijkt open, vrijmoedig en stevig in het leven te staan, weet wat ze wil, maar ze laat in het boeiende gesprek ook haar emoties en kwetsbare kant zien, wetend dat het leven niet altijd over rozen gaat. Gisella is op veel gebieden professioneel actief in de financiële industrie bij verzekeraars, pensioenfondsen en banken, maar blijkt ook over maatschappelijk engagement te beschikken. Ik vind de pay-off “Blijf Verwonderd” van mijn geliefde Belgische klassieke radiozender Klara helemaal op Gisella van toepassing. Ze beschouwt haar omgeving en de vele ontwikkelingen met nieuwsgierigheid, heeft een mening, en zal als daar volgens haar aanleiding toe is, niet schromen om gevraagd of ongevraagd haar standpunt en visie te geven: ”Ik ben niet zo goed in het houden van mijn mond”. Waarvan akte en daarover verderop in dit artikel meer, maar we gaan eerst terug naar Rijnsaterwoude, een klein dorp in de gemeente Kaag en Braassem in de provincie Zuid-Holland, ten noorden van Alphen aan den Rijn.    

Brood bezorgen

Gisella was er vroeg bij, ze wordt 9 weken te vroeg geboren in het ziekenhuis in Alphen aan de Rijn, 10 maanden na haar oudste zus... Ze is de middelste van 3 zussen, na haar wordt het gezin nog verblijd met een derde meisje. “Mijn arme vader werd omringd door 4 vrouwen”. Hij was zelfstandig ondernemer die het bij bakkerij Visser in Alphen aan de Rijn ingekochte brood doorverkocht aan voornamelijk particuliere klanten in Rijsenhout aan de Westereindeplassen. Zelf woonde het gezin in het kleine dorp Rijnsaterwoude aan het Braasemermeer; voor watersportliefhebbers en schaatsers een Walhalla. In het langgerekte dorp woonden destijds 1.500 mensen en er waren zelfs 3 kerken: Hervormd, Gereformeerd en Katholiek. Gisella groeide op in een harmonieus en warm ondernemersgezin. Je kon haar veel buiten vinden op het pleintje achter het huis, maar ze was ook graag binnen, waar ze het ene na het ander boek verslond. Als fervent leester las ze alles wat los en vast zat. Er kwam één keer in de week een bibliotheekbus in het dorp langs waar je als kind maximaal 3 boeken mocht lenen, maar dat was voor Gisella echt niet genoeg. Omdat ze gelukkig nog twee zussen had, die ieder ook recht hadden op 3 boeken, was er altijd genoeg leesvoer voor een hele week. Voor de 50 plussers onder ons: ze las alle boeken van Arendsoog en De Kameleon, maar ook de klassiekers van Enid Blyton, zoals de Club van Zeven. Gisella kon zich in een boek volledig verliezen en wegdromen. Van gezelschapsspelen hield ze echter niet. In de weg daarbij zat haar licht ontvlambare en ook wel competitieve karakter. Haar zussen plaagden haar graag en zetten haar bij Monopolie regelmatig klem. “Uit frustratie heb ik het speelbord wel eens wel eens boos omvergegooid...”. Maar het kwam altijd weer goed, ze bedaarde snel.  
Als kind maar later ook als puber, en zelfs nog toen ze al studeerde, hielp ze haar vader op zaterdagen vaak met het bezorgen van brood, altijd hard aan het werk, soms wel zeven dagen in de week. Hij had namelijk een gezin met drie opgroeiende kinderen, er moest brood op de plank! Het gezin had het op zich niet slecht, maar op vakantie gingen ze bijna nooit. Alleen bij een financieel goed jaar kon het gezin op plezierreis. Haar moeder was huisvrouw, ze was een open en extraverte dame die stevig in het leven stond. Hoewel haar vader en moeder geen middelbare school of vervolgopleidingen hebben kunnen volgen -daar was geen ruimte voor in de grote gezinnen waar ze uit voortkwamen, ze moesten meteen na de lagere school aan het werk- waren het beide ontwikkelde mensen. Haar vader beschikte naast ondernemerschap ook over een scherp financieel inzicht. Zo gauw het kon kocht hij een huis en sloot een levensverzekering af.
De ouders hebben Gisella en haar zussen sterk gestimuleerd door te leren, te gaan studeren en hiermee te investeren in hun toekomst. Vooral haar moeder vond de opleiding van haar 3 dochters erg belangrijk, financiële zekerheid en onafhankelijkheid vormde voor haar een belangrijk doel. Toen de klassieke hoofdonderwijzer op de school van Gisella aangaf dat ze, ondanks haar Cito VWO-advies, als meisje maar beter naar de MAVO kon gaan, heeft haar moeder zich hard gemaakt om haar op het VWO te krijgen. Ze had een sterk karakter en hield vol, en Gisella en ook haar andere zussen gingen tegen de zin van het schoolhoofd toch naar het VWO. Haar oudste zus zou uiteindelijk Bedrijfseconomie op Nyenrode gaan studeren en haar jongste zus is helikopterpiloot bij de marine geworden.

Meneer De Vries en de grote wereld

En zo belandde Gisella als enige uit de zesde klas van haar lagere school dus toch in de brugklas Havo/VWO van het Christelijk Lyceum in Alphen aan de Rijn. Haar resultaten in de 1e klas vertoonden een volatiel beeld: de negens en tienen werden gaandeweg zevens en zesje. Er waren namelijk zoveel leuke andere dingen naast leren in het leven van de opgroeiende puber. De weg naar school vanuit haar dorp was een fietstocht van 10 kilometer, vaak met tegenwind. Ze legde die route, ook bij nat en vies weer, dagelijks af in haar gele Agu regenpak, samen met een grote groep andere kinderen. Een lange sliert van soms wel 100 middelbare scholieren maakte de fietspaden onveilig. In haar klas was ze nogal aanwezig, ze communiceerde tijdens de lessen veel met haar klasgenoten (“Ja, ik had best wel een talent om te kletsen”). Vooral bij het vak wiskunde, waar ze zich verveelde, leidde dat regelmatig tot stevige discussies met haar wiskundedocent meneer De Vries. Hij stuurde haar menigmaal de klas uit. Ze doorloopt alle klassen van de midden- en bovenbouw van haar school verder rimpelloos. In de laatste fase van het VWO koos Gisella voor de bètavakken, die vond ze erg leuk en ze was er goed in. De door haar gekozen vakkencombinatie met wiskunde A en B en ook biologie paste niet in het rooster van de school, maar na enig aandringen werd er voor haar toch een uitzondering gemaakt dankzij de inzet van meneer De Vries -ja, ja hij was het-, die voor haar een maatwerkoplossing regelde, inclusief een aparte planning voor de proefwerken.
Hoewel ze (toen nog) geen uitgaanstype was, ging ze wel op dansles in Alphen aan de Rijn. Verder ging ze schaatsen op natuurijs als dat kon en anders op de ijsbaan De Uithof in Den Haag. 
Haar moeder had een vooruitziende en brede blik op het leven en de opvoeding van haar 3 meiden, “De wereld is groter dan ons eigen mooie dorp”. Ze stimuleerde ze om de wereld buiten het kleine dorp te verkennen. Zo nam ze Gisella regelmatig mee naar de grote stad Amsterdam. Ook de autorijlessen werden later in Amsterdam gedaan, “Om maar vast te wennen aan het drukke verkeer”. In de laatste jaren van de middelbare school, zelfs  tot het eind van haar vervolgstudiewerkte werkte Gisella op zaterdagen ook als verkoopster in een ouderwetse drogisterij om geld bij te verdienen. Hier leert ze met alle soorten en maten klanten omgaan. De beroepskeuzetest in de zesde klas gaf een duidelijke richting aan: een combinatie van wiskunde en administratieve vakken. Na het samen met haar moeder bezoeken van een aantal open dagen op universiteiten kiest ze voor de studie Actuariaat aan de Universiteit van Amsterdam. Ze is de eerste uit haar familie die aan een universiteit gaat studeren. Het behoeft hier verder geen betoog wie er super trots waren…. 

Opgestoken vinger

Het eerste jaar van de studie aan de UvA in Amsterdam, ze was 19, woonde ze nog thuis. “Blijf jij nog maar lekker thuis meisje en wen eerst maar even aan het studentenleven”. Maar in tweede jaar vindt ze een kamer in Casa 400, een voor veel studenten actuariaat bekende plek. Het was jaargenoot Pepijn Carpay die haar deze accommodatie aanraadde. Gisella stortte zich niet in het studentenleven bij een studentenvereniging, maar is stevig aan de studie gegaan. Het eerste jaar ging erg goed, ze was een voorbeeldig studente die de voorgeschreven colleges volgde, de stof bestudeerde, de opdrachten maakte en alle tentamens haalde. Na het eerste jaar aan de UvA, waar naast de vakken actuariaat, ook ORM en econometrie gegeven werden, koos ze bewust voor de studierichting actuariaat. Maar studeren was voor haar niet voldoende, ze werd actief bij de VSAE, de studievereniging voor studenten Actuariaat en Econometrie aan de UvA. Ze werd voorzitter van het bestuur en heeft de vereniging samen met haar medebestuursleden nieuw leven ingeblazen. Zo organiseerde de VSAE een landelijke econometristendag en werd er een stagebank opgezet. In de jaren 1990/1991 zat ze ook in de faculteitsraad van de universiteit. Zij was hier vaak degene die haar vinger kritisch opstak. “Ik voelde me verantwoordelijkheid en probeerde constructief ideeën en oplossingsrichtingen aan te dragen”. In het tweede gedeelte van de studie actuariaat moest ze veel harder gaan werken en zich meer inzetten omdat de vakken steeds ingewikkelder werden. Door tijdgebrek ging ze -tegen haar aard in- soms onvoldoende voorbereid naar tentamens toe. Professor dr. Rob Kaas, die de schadevakken actuariaat doceerde, vroeg haar daarmee te stoppen. Want hij moest tot zijn ongenoegen alles onnodig nakijken, “Kom maar terug als je de stof voldoende bestudeerd hebt, en niet eerder! En dat deed ze. In de loop van haar studie regelt actuaris Jan Donselaar van consultancybureau Tillinghast (zie een eerder interview met hem in deze reeks) voor haar een zeer interessante en leerzame stage op het terrein van arbeidsongeschiktheidsverzekeringen. Ook heeft ze 3 maanden in London gestudeerd aan de City University , via een Erasmus uitwisselingsprogramma. Voor haar afstudeerscriptie “Internationalisering van strategieën voor verzekeraars” deed ze onder meer onderzoek in Boston en New York via Tillinghast. Na 6 jaar studie, waarin daarnaast ook veel andere activiteiten ontplooide (vergeet het brood bezorgen en de drogisterij niet), studeerde ze in 1994 af in leven-actuariaat bij professor dr. Henk Wolthuis. Tijdens de studie had ze overigens al snel in de gaten dat ze niet de puur technische rekenactuaris wilde gaan worden. Ze was toen al veeleer breed en integraal opgesteld, en dat zal gaan blijken.

Vrouwen in de RvB

Gisella wilde dus geen pur sang actuaris worden. Haar carrière startte met een traineeship van een jaar bij ING, waarin ze kris kras door het bedrijf heen op allerlei plekken ervaring op deed.  Zo herinnert ze zich nog een gedenkwaardig gesprek met meneer Swart die in de RvB zat. Het werd  zeker een plezierige conversatie, maar trainee Gisella kon het niet nalaten om hem toch even onder de neus te wijven dat er toch wel een vrouw in de RvB zou moeten komen. Ik kan me de gezichtsuitdrukking en verbazing van de hoogste baas van ING wel voorstellen..., het waren andere tijden.
Aan het eind van haar stageperiode werd ze benaderd om te komen praten over een commerciële positie op de pensioenafdeling van ING/ Nationale Nederlanden. Al na één gesprek met directeur Jan Nijssen had ze haar eerst echte baan op zak. Eenmaal bij ING in dienst, ze zou 4 jaar op de pensioenafdeling werken, verbaasde ze zich erover dat je ook vakantiegeld krijgt en zelfs een 13e maand, wat een luxe! Dat had haar vader natuurlijk nooit gehad. Ze leerde snel, vooral van (actuariële) collega’s, zoals Maarten Dijkshoorn. Ze onderhandelde samen met hem een pensioencontract met Randstad (niet de kleinste klant) uit door een creatieve oplossing te bedenken toen er impasse ontstond. In plaats van een onrendabel gebruikelijk 5-jaars contract werd het er een van 10 jaar, waardoor het boek toch nog winstgevend werd. Het fenomeen deal fever sloeg tijdens de onderhandelingen toe, maar door vooral heel goed en oprecht naar de klant te luisteren en met onconventionele oplossingen te komen, konden Maarten en Gisella de koorts omzetten in een voordelige deal.   

Polen

Na haar periode bij het pensioenbedrijf stapte ze over maar Postbank Verzekeringen, een andere tak van ING. Ze gaat daar werken in de retail schade- en levensverzekeringen. Leert een breed en gevarieerd spectrum producten kennen, van koopsommen tot opstal-, aansprakelijkheids- en reisverzekeringen. Op het terrein van productontwikkeling en pricing ontwikkelde ze onder meer de doorlopende reisverzekering. Het ging haar voor de wind: als 30-jarige werd ze al statutair directeur van de Postbank Verzekeringen. Maar het kriebelde al snel weer: met haar man, die bij Unilever werkte, vatte ze het plan op om een buitenlands avontuur aan te gaan. Maar het moest wel een land en stad worden waar ze beide een baan konden bemachtigen. Dat werk na lang zoeken uiteindelijk Warschau in Polen. Ze moest met haar Nederlandse directheid erg wennen aan de mentaliteit van haar Poolse  collega’s, die na 40 jaar Russische overheersing gewend om veel achter de schermen te regelen, ritselen en organiseren. Toen Gisella na 2 jaar zwanger werd van haar eerste kind zijn ze teruggegaan naar Nederland. Ze kreeg een baan aangeboden bij ING Bank, waar CFO Ger Vrancken haar vroeg een project voor de verkooporganisatie te leiden. Op het moment dat haar tweede kind in aantocht was stelde Ger voor om de positie van Hoofd Credit Risk te gaan bekleden. Vier maanden nadat de teerling geworpen was, begin ze in haar nieuwe functie bij de bank. Maar dit is niet van lange duur, haar carrière blijft bewegen. Want haar hoogste baas Koos Timmermans vraagt haar om hoofd Model Validatie bij de Bankverzekeraar te worden. In deze functie leert ze heel veel, uiteraard over Solvency, maar vooral over bruggenbouwen en constructieve relaties onderhouden met de model ontwikkelaars van de business. Die moesten flink verbeterd worden, ze bewerkstelligde een cultuurverandering tussen de verschillende geledingen. Na twee jaar bemerkte dat deze positie toch te specialistisch en smal voor haar was. Ze zocht en vond meer breedte en grote lijnen bij een nieuwe nationale werkgever, ook in Amsterdam.   

DNB en Soefisme

Gisella solliciteert bij DNB en wordt door Divisiedirecteur Paul Hilbers gevraagd meteen afdelingshoofd Toezicht Beleid pensioenfondsen en verzekeraars te worden. Best opmerkelijk want DNB geeft er de voorkeur aan om vooral interne medewerkers door te laten stromen naar managerial posities. Al na een jaar, we schrijven 2014, maakt ze promotie en wordt Divisiedirecteur On-site Toezicht banken. Na 3 jaar wisselt ze naar de positie Divisiedirecteur Toezicht Pensioenen. Het waren opnieuw boeiende en bijzonder leerzame jaren in de unieke en specifieke boezem van de Toezichthouder.
Haar gevoel voor inclusiviteit en diversiteit leidde er toe dat ze op uitnodiging van een collega-divisiedirecteur aan boord stapt van de DNB boot tijdens de gayparade in de grachten van Amsterdam, een bijzondere en verrijkende ervaring!
Na 6 jaar DNB was het tijd voor verandering en een wending in haar loopbaan. Haar positieve ervaringen als commissaris bij het Waarborgfonds legde de basis voor de nieuwe richting in haar toch al afwisselende professionele route.
Maar eerst 6 maanden ‘afkoelen’, zoals dat gebruikelijk is als je DNB verlaat. Tijd voor andere dingen! Met boezemvriendin Berbel maakt ze een prachtige reis door het mystieke en groene Ierland. Het tweetal trekt een week rond op het schitterende ruige eiland, “De tijd van kamperen op matjes in een tochtige tent was echt wel voorbij, we hebben niet bezuinigd op hotels en restaurants…, haha”.  Daarna volgde een reis naar India. Aangetrokken door het mystieke en spirituele, maakte ze als middelbare scholier al een scriptie over het Soefisme. In India volgde ze het spoor van het Soefisme en bezocht onder meer het graf van de oprichter van deze mystieke stroming, die tolerant is en open staat ten opzichte andere religies en hun opvattingen, zoals het boeddhisme, hindoeïsme en het christendom. Het Soefisme propageert eenheid, geestelijke vrijheid, liefde, harmonie en schoonheid, bestemd voor de gehele mensheid. Het wil geen nieuwe religie zijn, maar streeft los te komen van dogma's, principes, onderscheid en verschillen. Ze deed aan yoga en had alle tijd om -net als tijdens haar lagere school tijd- boeken te lezen, “Heerlijk en verfrissend”. Ze logeerde in een hotel met uitzicht op de rivier de Ganges, ze bezocht tempels en wandelde veel. De twee weken in India hebben haar heel goed gedaan en rust in het hoofd gebracht. “Ik had deze tijd voor geen goud willen missen, wie weet ga ik nog eens terug.”

Commissariaten

Weer in Nederland stapte Gisella in het proces voor een positie in de Raad van Commissarissen bij a.s.r. verzekeringen. Toen duidelijk werd dat ze haar graag aan boord wilden hebben, behoefde ze niet lang na te denken. De rol van commissaris in een beschouwende en bevragende rol, op afstand van de operatie van de organisatie, past haar goed. “Je hebt in deze rol indirecte invloed op het beleid en kunt daar waar nodig bijsturen. Je rol is kritisch observerend, je bent een onafhankelijk klankbord en soms moet je daadkrachtig ingrijpen als werkgever.” Ook in deze rol steek ik mijn vinger op als daar aanleiding toe is.” Na a.s.r. volgen er meer commissariaten en toezichtposities, ook bij een nieuwe Nederlandse en een Japanse bank en een pensioenfonds. In haar portefeuille zitten onderwerpen als governance, audit, risk, compliance en remuneratie. Ze was onlangs een week in Tokio op werkbezoek bij de Japanse bank. Ook hier, net als in Polen ervoer ze een andere cultuur, andere specifieke omgangsvormen en communicatie; dat was wel even wennen. Alsof het nog niet genoeg is, is ze onder meer ook actief als Lid van het Strategic Audit Committee van het Ministerie van Buitenlandse Zaken, Raad (plv) aan de Ondernemingskamer Gerechtshof Amsterdam en member European Insurance and Occupational Pensions Authority (EIOPA). Gisella geniet enorm van de diversiteit van al haar rollen en functies.”Ik weet het, ik ben een gezegend mens.”

Investeer in relaties, bouw aan je netwerk

Gisella raadt jonge startende actuarissen aan hun eigen pad te zoeken. Kijk breed, staar je niet blind op een richting, ontdek en experimenteer. Maak bewuste keuzes, verander regelmatig en durf een volgende stap te maken, ook al gaat het misschien een keer mis. “Want dat is helemaal niet erg, je kunt zo weer verder in onze branche, werk en interessante functies genoeg.” Houd geen of weinig rekening met wat anderen van je vinden, maar volg vooral je eigen weg, wees onafhankelijk. En kijk ook eens of je een internationale positie kunt vinden, zeer verrijkend. Verder: bouw je netwerk bewust en goed op, ga veel met vakgenoten praten en koffie drinken, bezoek seminars en bijeenkomsten. Je kunt van iedereen wat leren, veel mensen willen je helpen bij je ontwikkeling tot een nog betere professional. Maak daar gebruik van, pak je kansen. Het opbouwen en onderhouden van goede relaties verhoogt je gunfactor en is meestal wederkerig.

Oriënt Express

Vooruitkijken doet Gisella niet echt. Ze heeft geen bucketlist, “Ik sta open voor de toekomst, laat het gebeuren en kijk wel wat er op me afkomt.” Ze wil hoe dan ook blijven leren en zich ontwikkelen. In haar werkzame leven wil ze graag verder in haar huidige rollen als commissaris en toezichtgever, staat open voor nieuwe rollen. Een eindverantwoordelijke positie als executive ambieert ze niet meer. Veel tijd investeert ze in het onderhouden van haar netwerk, want elke ontmoeting, elk gesprek levert wel iets op, hoe dan ook, is haar ervaring. Ze is maatschappelijk betrokken, ondersteunt vanuit de hulporganisatie 100WEEKS initiatieven van vrouwen met een startup. 100WEEKS bestrijdt armoede met een eenvoudige maar zeer effectieve methode: geld. Door mensen 100 weken lang vrijblijvend geld te doneren, kunnen ze hun gezinnen voorgoed uit de extreme armoede halen. Duizenden gezinnen over de hele wereld zijn dankzij het programma al aan de armoede ontsnapt. Gisella plant een reis naar Oeganda, om ter plekke de initiatieven van 100WEEKS te bezoeken. 
In haar persoonlijke leven wil ze er zijn voor haar twee kinderen, die snel volwassen worden; ze geniet ze van hun ontwikkeling en is super trots. Haar dochter zit in de zesde klas van het VWO en wil psycho-biologie gaan studeren aan de UvA. Haar zoon studeert internationale politicologie. 
Voorts wil ze investeren in het creëren van mooie en waardevolle herinneringen met vrienden. “En ja, mijn droom is het om ooit in de legendarische Oriënt Express te stappen voor een onvergetelijke treinreis, wie weet beland ik ook nog weer India.” Ik schat in dat ze in haar koffer veel boeken zal meenemen. Ook op reis zal ze zich blijven verwonderen over het woelen van de wereld en het gedrag van mensen om haar heen. En ze zal ongetwijfeld interessante mensen ontmoeten en terugkomen met een schat aan herinneringen van haar avonturen en belevenissen. Haar moeder opende ooit de deur naar de wereld buiten Rijnsaterwoude, niet wetend van hoeveel deuren Gisella vervolgens zelf de sleutel vond en steeds weer zal vinden.